Etapa de Berbegal a Pueyo de Fañanás

Do albergue de Berbegal hai que dirixirse de novo ao bar Meridiano, na praza España fronte a Santa María a Branca. Situándonos fronte ao bar tomamos a rúa A Igrexa, a bocacalle da esquerda. Ao final desta rúa viramos 90º á esquerda por un tramo de cemento para baixar á estrada e continúase de fronte atendendo ás frechas amarelas e a uns sinais do GR-45 que indican A Perdiguera. Un camiño pedregoso descende do altozano, deixando a man dereita unha nave gandeira e pasa baixo o tendido eléctrico. O rumbo que seguiremos até a Cadrada parece trazado por un delineante, porque si fixamos a mirada á fronte distinguiremos o conxunto branco dA Cadrada, que desde aquí apenas parece levantar un palmo do solo. Perseguindo a nosa sombra e volvendo a mirada para ver un interesante contraluz de Berbegal, avanzamos polo camiño case espido, só vestido por algúns almendros, e deleitándonos con profundas panorámicas. Nunha bifurcación en V seguimos o camiño da esquerda, como seguindo de fronte. (Km 2,5).

Xa no último tramo, o camiño tende a borrarse e convértese nunhas rodadas que seguimos sen dificultade, xa coa vista fixada no primeiro obxectivo: A Cadrada, diminuta poboación de Torres de Alcanadre, e a última do Somontano de Barbastro que cruza o Camiño de Santiago. Nas proximidades quedan aínda algúns currais que daban refuxio ao gando da cañada que unía Mequinenza e o pirenaico val de Broto. Entramos pola rúa Berbegal e viramos á dereita pola rúa maior, que termina nunha zona de descanso onde sería pecado non facer un alto. O tejadillo e a fonte son de 10 (Km 6,3).

Viramos á esquerda nada máis pasar o cruceiro para tomar a pista que leva á canle de Pertusa, unha obra derivada da canle do Cinca (Km 7,4). Cruzamos a canle e seguimos pola dereita, acompañando o seu curso pola pista de servizo, flanqueada de juníperos. Aos 2,3 quilómetros a canle viaxa escondido (Km 9,7) e aínda avanzamos 1,3 quilómetros máis pola pista asfaltada. Antes do sinal de prohibido o paso, abandonamos pola esquerda a compañía da canle para saír á estrada A-1217. Seguímola á dereita até as portas de Pertusa, paso seguro da vía romana Ilerda – Osca e abrazada por un meandro do río Alcanadre, todo un perfecto modelo de oppidum. Abandonamos a A-1217 pola beiravía esquerda para entrar xunto a unhas adegas escavadas e accedemos ao núcleo pola rúa A Tallada. Pertusa é a primeira localidade de La Hoya de Huesca no Camiño (Km 12,6).

Xa no interior do pobo non hai que perderse a torre hexagonal exenta construída en 1578. Atribúese a Juan de Herrera (El Escorial, Aranxuez, etc.) ou a algún dos arquitectos da súa escola. Tamén merece a cripta románica situada baixo o altar da igrexa barroca de Santa María, e como non tampouco un pódese perder o bar do pobo que se atopa preto da igrexa de Santa María. Desde o parque de xogos baixamos unhas escaleiras até a ponte da estrada sobre o Alcanadre, afluente do Cinca. Augas abaixo aínda sobreviven os extremos dunha formidable ponte romana que permitía o paso da calzada. Augas arriba voa o acueducto da canle do Cinca. Nada máis pasar a ponte subimos á dereita por un camiño pedregoso entre montículos de arxila e arenisca. É un atallo que evita varias curvas de ferradura da A-1217. Saímos a ela e seguímola pola dereita. Agora vén un bo tramo de estrada cunha beiravía testemuñal. Pronto, antes do punto quilométrico 25, pasamos sobre a canle do Cinca, obra hidráulica de 90 quilómetros regada polos potentes encoros do Mediano e El Grado, (Km 14)

Sementados e copetes de arenisca canalizan a estrada. Deixámola pola beiravía dereita antes de chegar ao momento quilométrico 22, por un camiño medio oculto entre carrascas. Xusto nese punto, alén da estrada, sitúase o cemiterio. Á parte das omnipresentes frechas veremos tamén as estacas xacobeas colocadas pola Hoya de Huesca no seu plan de dinamización turística. O camiño avanza até Antillón, altivo sobre outro teso e aínda custodio de varios torreóns da muralla medieval, que defendía á veciñanza co tamén socorro da empalizada natural que formaban as vivendas. O camiño delega nunha pista pavimentada que sobe até a estrada e aviva o resuello. Si dispomos algo de tempo é recomendable ir á parte alta e ver as torres de Casa Cebollero e do Cárcere, así como gozar das vistas pirenaicas e da Hoya que nos brinda un miradoiro. Algo máis preto quedan a igrexa da Natividade, con vestixios románicos na torre e na portada, a almazara e o forno de pan. Nun lateral do Concello hai un bar social, con conexión a Internet, onde os veciños habilitaron amablemente un par de literas para pasar a noite. Si está pecho preguntar por José María. (Km 17,8).

Seguidamente deixamos a estrada en Antillón, xunto ao p.k. 21, para subir pola cabañera de San Juan, unha pista pavimentada que pasa baixo a ermida de San Juan, do século XVIII. Empolicámonos a un balcón pedregoso, flanqueado por almendros e algunhas construcións agrícolas que domina desde a próxima poboación de Blecua e o barranco da Formiga até a Serra e Canóns de Guara, co tres Sorores pirenaicas sacando a cabeza ao fondo da postal. É unha parte para gozar, tamén con algunhas cerdeiras e unhas manchas de carrascas guiando a marcha, despois do inusual empacho de asfalto que traiamos desde a canle de Pertusa. A 3,5 quilómetros de Antillón, atención! , hai unha bifurcación e viramos polo camiño da dereita, non unha trocha pronunciada que fai un xiro de 90 graos á dereita (hai unha frecha amarela que ao parecer confunde aos peregrinos), senón un pouco máis adiante unha pista que salgue tamén á dereita pasados as árbores e que deseguido xira á esquerda cara a unha granxa de porcos. (Km 21,3) Baixamos para recibir pronto o cheiro dunha balsa de xurros, xunto a unha granxa de porcos, e damos a outra pista que seguimos pola dereita para en 200 metros máis adiante virar á esquerda (Km 22,6).

Neste punto hai que decidir entre tomar esta nova pista (vía romana) ou continuar de fronte até a A-1217, que se atopa 400 metros máis adiante. A opción por estrada, que xa deixou de sinalizarse, aínda que non admite perda, aforra 1,5 quilómetros, pero implica case 4,5 quilómetros de asfalto con varios tobogáns até Pueyo de Fañanás. Si desviámonos pola pista, opción sinalizada na primavera de 2012 con frechas amarelas e que entronca co trazado da vía romana, tardaremos 20 minutos máis, pero evitaremos expornos ao tráfico (esta alternativa salgue marcada en vermello no mapa da etapa, aínda que o perfil e a distancia total de 27,5 km fan referencia á opción pola estrada). Optamos por coller o camiño, aínda que hai que prestar atención pois a sinalización segundo coméntanos un peregrino é insuficiente, que pasa baixo a liña eléctrica e continúa recto. Seguimos sempre de fronte durante 2,3 quilómetros até chegar ao cruzamento coa coada real de Antillón a Horto, desenmascarada polo sinal de ‘Vía Romana’ (Km 24,9).

Aquí tomamos o camiño da dereita, o que está rodeado de carrascas. É a coada real, pola que avanzamos xa de fronte sen atender a desvíos. A 2,1 quilómetros pasamos xunto a unha granxa a man esquerda e despois outra a man dereita, pasado esta última continuamos recto no cruzamento para baixar á acequia das Lacunas e o río Guatizalema, punto polo que vadearía a canle a calzada romana de Ilerda a Osca. Cento cincuenta metros antes de chegar ao río xusto onde hai unha balsa viramos 90º á dereita (Km 27,9) e imos achegándonos a Pueyo de Fañanás pola parte sur. Unha soa rúa lévanos até a praza, onde se atopa o bar social e o albergue, é recomendable chamar con antelación ao albergue para coñecer dispoñibilidade, ver observacións, xusto encima (Km 29).