Etapa de Baños de Montemayor a Fuenterroble de Salvatierra

km 32,9

Tempo 08H 15’

Dificultade media

Albergues 6

Dispoñible sen conexión

Despedímonos de Estremadura e saudamos a Castela por Béjar

Información sobre a etapa 16: Etapa de Baños de Montemayor a Fuenterroble de Salvatierra

Perfil: Etapa de Baños de Montemayor a Fuenterroble de Salvatierra

Ampliar mapa

Puntos de interese da etapa 16: Etapa de Baños de Montemayor a Fuenterroble de Salvatierra

16 Albergue parroquial de Fuenterroble de Salvatierra
15 Igrexa de Santa María a Branca
14 Fito. Bosque dos Peregrinos
13 Igrexa da Nosa Señora da Mercé
12 Igrexa de Santiago Apóstol
11 Miliario Rio de Sangusín. No CXLII
10 Igrexa da Asunción
9 Albergue Rural Alba y Soraya
8 Fito de Corral. No CXXXIV
7 fito
6 Ponte Malena
5 Restos de estrada e paso baixo a estrada
4 calzada restaurada
3 Centro de Interpretación da Vía da Prata
2 Igrexa de Santa María
1 Albergue Turístico Vía de la Plata de Baños de Montemayor

O itinerario

Km 0. Baños de Montemayor (Todos os Servizos)

Non hai mellor comezo posible que afrontar a subida ao Porto de Béjar polo tramo da calzada romana que aflora á saída de Baños de Montemayor (Km 0,6). Foi restaurado na década dos 70 e, segundo algún autor, con pouco acerto. Manteña ou non a súa esencia a subida móstrase agradable, evitando o asfalto e as voltas e revoltas da N-630. En plena ascensión hai unha fonte de pedra coa inscrición Cañada Real Aliste Zamorana ou da Prata, feito que reivindica tamén o paso desta vía pecuaria.

Pasamos a fonte e a calzada acábase, obrigándonos a cruzar a nacional e continuar por un camiño que transita pola esquerda.

Km. 2. Porto de Béjar (Salamanca)

É neste momento cando dicimos adeus a Estremadura e penetrámonos en Castela pola provincia de Salamanca. A senda devólvenos de novo á estrada e por ela alcanzamos o alto. Unha gasolineira, a veterana Casa Adriano e o barrio da Estación, con albergue incluído. O cambio de paisaxe é espectacular e apoteósico, porque ante os ollos do peregrino xorde agora, ao chegar a Porto de Béjar, unha panorámica de auténtico privilexio, sendo o seu patrimonio natural distinguido como Parque Natural de Candelario (1992), Reserva da Biosfera (2006), Xardín Botánico BIC (2006), Rede Natura 2000 (2015) Camiño Natural ou Vía Verde (2018)

Deixamos a N-630 pola esquerda e pasamos baixo a ponte da autovía, onde as obras descubriron outro tramo de calzada que algúns catalogaron como non romana (Km 3,9). Máis adiante hai unha área recreativa e a reprodución do miliario CXXXII. Supostamente foi neste lugar, a 132 millas de Mérida, onde estaba asentada a mansio Caecilio Vico, aínda que tamén hai disparidade de opinións e algúns autores sitúana en Baños de Montemayor. Baixamos polo carballal até a ponte da Madalena ou da Malena, que cruzamos para salvar a canle do río Corpo de Home (Km 7,1).

A uns metros álzase un miliario e de seguido veremos un curral a man dereita, garda un dos miliarios mellor conservados de toda a Vía. Trátase do número CXXXIV (Km 7,5). Tras a visita gozamos dun tramo de tres quilómetros xunto ao río, até chegar á estrada (Km 10,7) e enlazar de novo coa antiga calzada, pola que ascendemos a Calzada de Béjar.

Km 12,7. Calzada de Béjar(Albergue. Bar) •

A ermida do Humilladero dános a benvida a esta pequena poboación, de acertado nome e que atravesamos até chegar á praza, onde está a igrexa da Asunción e onde podemos admirar unha mostra da máis típica arquitectura serrana. Deixamos a localidade para llanear durante seis quilómetros polo val do Sangusín. Á esquerda, de lonxe, as Batuecas e a Serra de Francia. Á dereita, as serras de Béjar e Candelario. O percorrido está balizado por varios miliarios. Entre eles o número CXLII, que se atopa de novo á beira do río Sangusín tras o seu periplo como adorno no Ministerio de Obras Públicas (Km 19,2). Saímos ao asfalto durante un curto treito e tomamos un camiño que nos levará até Valverde de Valdelacasa, en cuxo termo se debeu situar a mansio ad Lippos.

Km 21,7. Valverde de Valdelacasa(Albergues. Bar)

Aquí recíbennos uns cruceiros e a igrexa de Santiago. Non tardamos en cruzar Valverde de Valdelacasa, que loce algunhas esculturas xacobeas, para tomar a estrada que nos conduce, en ascenso, até a seguinte poboación: Valdelacasa, onde alcanzamos os 950 metros de altitude.

Km 25. Valdelacasa(Bares. Tendas. Pousada do Peregrino)

Abandonamos o pobo e máis adiante deixamos o asfalto pola esquerda. Imos finiquitando os últimos seis quilómetros da xornada entre carballais. Aínda haberá tempo para máis sorpresas, como a que nos depara o miliario CXLVIII, reposto no bautizado como Bosque do Peregrino (Km 28,8). Aínda retornamos unha vez máis á estrada para alcanzar finalmente Fuenterroble de Salvatierra.

Km 32,9. Fuenterroble de Salvatierra(Albergue. Casa Rural. Bares. Tendas)

As dificultades

Observacións

En imaxes

Que ver, que facer

PORTO DE BÉJAR.PATRIMONIO NATURAL. “O DESCANSADERO”: Porta de Castela e León na súa meta cara a Compostela, onde a orografía e o clima son doutra maneira. Atrás queda Baños de Montemayor (700 m). E, agora, tras a pronunciada subida aparece Porto de Béjar (950 m), referente “Descansadero” ao longo da historia na romanización e na transhumancia, porque se prefería “durmir fatígaa” despois da costa de Baños para iniciar o novo día cunha semiplanicie e baixada até a Ponte da Malena e asi coller aos poucos o ritmo do Camiño.PATRIMOMIO HISTÓRICO : Pegada romana - Manssio Caecilio Vico : Moitos son os estudiosos que sitúan a “manssio” romana Caecilio Vico en Porto de Béjar; na paraxe do Albergue e a súa contorna. Abundantes vestixios romanos no Camiño : calzada orixinal, miliarios, tumba, rede de sumidoiros... Pegada peregrina: Hospital de Peregrinos . Cuncha. Advocación na igrexa a un Santo Peregrino. Alusión directa ao termo “peregrino”, nos Estatutos da Confraría da Beira Cruz (Século XVII). Pegada napoleónica: Asedio, queima e rapto da Lámpada de Prata da Igrexa o 21 de maio de 1812. Desde entón existe a “Rúa Queimada”.

PATRIMONIO ARTÍSTICO: Igrexa da Asunción: XVI-XVII. Madeira, pedra e ladrillo mudéjar. Precioso artesonado e retablo. Talla maxestuoso da Virxe que albisca a man de Gregorio Fernández ou a súa escola. Ermida do Humilladero: Barroco. Dedicada ao Cristo da Piedade, con fermosa talla, patrón do pobo (14 de setembro). Pinturas moi interesantes, que falan do Divino Morais ou a súa escola. Construción típica de pobo de serra: Rúas e tellados moi irregulares, destacando no máis alto do pobo o Barrio das Cábilas. construída en ladeira con rúas retortas. pintorescas e ensoñadora
CALZUDA DE BÉJAR:
A case 800 metros de altitude e dividido pola calzada romana, Calzada de Béjar está nun posición privilexiada. Entre a serra de Béjar e o val do río Sangusín, polo que continúa a Vía da Prata cara a Valverde de Valdelacasa. O seu censo rolda a centea de habitantes pero pouco importa. Ten excelentes mostras de arquitectura popular.
- Igrexa da Asunción:
  Realizada no século XVI. Na súa pila bautismal foi bautizado o beato Antonio Martín.
- Fortín romano:
  Posto de vixilancia romano, o único que se conserva deste tipo e que servía para protexer a Vía. Está situado a un quilómetro escaso de Calzada de Béjar e foi declarado Ben de Interese Cultural no ano 1931. No 2005 propúxose á administración da provincia que se realizasen os traballos de limpeza e restauración pertinentes para arrombar este valioso fortín da Vía da Prata.
VALVERDE DE VALDELACASA:
No seu termo municipal, medio quilómetro antes de entrar na poboación, estaba situada a mansio Ad Lippos, a sétima desde Mérida.
- FUENTERROBLE DE SALVATIERRA:
  No libro Por Salamanca tamén pasa o Camiño de Santiago (Primeira edición de 1965 e agora reeditado), o seu autor Salvador Llopis, fai a seguinte referencia do Camiño ao seu paso por Fuenterroble: "Antes de chegar a Fuenterrobles ábrese unha paisaxe de trigales. Deixouse atrás a Castela política e éntrase na Castela xeográfica cantada por Gabriel e Galán. Fuenterrobles, nome de eufonía recia, mantén o carácter xacobeo. Polo sitio chamado os Barros Coloreádevos, descendía a calzada romana, hoxe convertida nun camiño morto asucado de carrilones. Nunha paraxe ampla á beira da Serra de Tonda, non lonxe da Calzada, aínda existe a Fonte de Santiago, segundo tradición "servía para saciar a súa sede os camiñantes". Hoxe Fuenterroble mantén, máis si cabe, ese carácter Xacobeo. Grazas en gran parte ao párroco Blas Rodríguez que promove toda clase de actividades desde a Asociación de Amigos do Camiño de Santiago Vía da Prata de Fuenterroble. A finais de outubro de 2010 inaugurouse nesta localidade un Centro de Interpretación da Vía da Prata.
- Igrexa de Santa María a Branca:
  Construción gótica do século XV reedificada sobre un templo románico e composta de tres naves. Posúe unha torre dividida en tres corpos á que se sobe por unha escaleira de caracol. No interior conserva un retablo de principios do XVIII, cuxa autoría se atribúe a Joaquín de Churriguera. O templo restaurouse en 1996 e con este motivo encargouse unha talla dun Cristo peregrino. Esta escultura, do artesán Anxo Domínguez Velázquez, mide dous metros e medio e está realizada en piñeiro de oregón. Xunto á Igrexa de Fuenterroble pódense ver uns paneis explicativos sobre a Vía da Prata e a construción de calzadas romanas cun exemplo in situ.