Investigación 2011 - EROSKI CONSUMER actualiza o seu guía do Camiño de Santiago

O pasado Ano Santo 2010 chegaron a Santiago e recibiron a Compostela un total de 272.135 peregrinos, segundo a Oficina do Peregrino de Santiago. Unha cifra que superou con folgura as previsións máis optimistas que se calculaban ao redor de 200.000 camiñantes. Toda unha marca que, probablemente, non poderá superarse ata a chegada do próximo Ano Santo de 2021. De momento, os datos de afluencia que rexistrou a Oficina do Peregrino no que levamos de 2011 son mellores que en 2009, que ostenta as mellores cifras dun ano non santo desde que se fai o reconto. De xaneiro a abril deste ano xa recolleron a Compostela en Santiago un total de 18.634 persoas fronte ás 13.253 do mesmo período de 2009.

O Camiño Francés acaparou o maior protagonismo e foi percorrido por 189.212 peregrinos fronte aos 113.004 que o fixeron en 2009, un aumento do 67%. Con todo, mentres que en 2010 foi seguido polo 69% dos camiñantes, en 2009 foi a opción escollida por un 77%. Este feito debeuse á maior afluencia que rexistraron outros itinerarios como o Portugués, o Camiño do Norte, a Vía da Prata, o Primitivo e o Inglés.

A masificación do pasado Ano Santo palpouse sobre todo en Galicia. A metade dos peregrinos do Camiño Francés partiu das poboacións lucenses de Ou Cebreiro, Triacastela e Sarria, de maneira que o resto de comunidades non experimentou semellante afluencia. Os hospitaleros e propietarios de albergues de Navarra e A Rioxa, en maior medida, e de Castela e León coinciden ao catalogar de ?frouxas? as cifras do pasado verán, máis pobres incluso que en 2009. O medo á masificación e o desexo de completar o camiño ao longo de varios anos fai que unha porcentaxe dos que chegaron a Santiago en 2010 fosen as persoas que xa realizaron a primeira parte da peregrinación en 2009 e en anos anteriores.

EROSKI CONSUMER contactou por teléfono, entre febreiro e maio de 2011, cos albergues de peregrinos existentes no Camiño Francés no tramo comprendido entre Roncesvalles e Valcarlos e Santiago de Compostela. Ao longo dos 759 quilómetros hai 267 albergues, 25 aloxamentos máis que os rexistrados en febreiro de 2010, o que supón un aumento das 10% grazas ao tirón do Ano Santo. En Galicia aumentou a rede de albergues nun 26%, en Navarra e A Rioxa un 7% e en Castela e León un 2%. Todos suman 12.063 prazas fronte ás 10.645 de comezos de 2010, un 13% máis.

O número de prazas por quilómetro pasa das 14 ata 16. Navarra oferta 2.066 en 142 quilómetros (14,5 prazas por quilómetro fronte a 12,2 de 2010); A Rioxa dispón de 808 en 63,5 quilómetros (12,7 prazas respecto de 12,2 de 2010); Castela e León oferta 5.278 en 397,2 quilómetros (13,3 prazas por quilómetro fronte a 13,1) e Galicia continúa ofrecendo a maior densidade: 3.911 prazas en 156,1 quilómetros (aumenta de 18,9 prazas por quilómetro ata 25). Entre os 267 albergues, 79 son públicos (30%), 156 son privados (58%) e 32 son parroquiais, de ordes relixiosas, asociacións, etc. (12%). Do conxunto de prazas, 4.383 son públicas (36%), 5.520 privadas (46%) e 2.160 son parroquiais, ordes relixiosas, etc.

O prezo medio por durmir en liteira nun albergue do Camiño Francés en maio de 2011 é de 7,1 euros, un 9% máis que en 2010. Aínda que hai diferenzas e non poden compararse todos os albergues en canto a equipamento e instalacións, o prezo medio máis alto corresponde a Galicia con 8,6 euros e o máis baixo a Castela e León con 6 euros. O custo medio por aloxarse en albergues privados do Camiño Francés é de 8,3 euros, tamén 60 céntimos máis que en 2010, e os albergues públicos custan unha media de 5,5 euros. Un de cada dez albergues solicita un donativo voluntario, que EROSKI CONSUMER estableceu en 5 euros para achar a media; unha 4% costa menos de 5 euros; un 55% cobra entre 5 e 8 euros e a 28% costa entre 9 e 16 euros.

A metade dos albergues abren durante todo o ano ou só pechan un par de semanas ou tres durante as datas do Nadal. Na práctica non é así e dado que non están reguladas as datas de apertura e peche, algúns aloxamentos pechan a partir de novembro ante a escasa afluencia de peregrinos ou só abren para grupos. O 55% dos albergues permiten a reserva de praza e xa é común, sobre todo durante o verán, chamar con antelación para asegurarse unha cama. Case todos os establecementos públicos, parroquiais ou relixiosos, non permiten a reserva e os peregrinos acceden por orde de chegada.

Realizar o Camiño Francés supón un desembolso medio diario duns 30 euros se se suman os gastos básicos: prezo dos albergues (alternando entre públicos e privados); o custo do almorzo, comida e cea (variando dous menús diarios e un só menú e un bocadillo); gastos de bebida, froita e algún tentempié para tomar durante a etapa; custo de lavadora e secadora cada catro días e os gastos variados como visitas a monumentos e imprevistos. Este gasto de 30 euros pode rebaixarse se se dorme só en albergues públicos, se se come de bocadillo ou se prepara a comida nos albergues e lávase sempre a man. Desde Roncesvalles pódese chegar a Santiago de forma cómoda en 30 días, así que o gasto por etapas ascendería a 900 euros. A esta cifra hai que sumar os gastos de ida e volta a casa e os realizados en Santiago. O gasto total medio rolda os 1.050 euros.

Maior equipamento nos albergues. A constante iniciativa privada supuxo polo xeral melloras no equipamento e nos servizos que ofrecen os albergues. Entre o equipamento dos albergues destaca o lavadoiro, nun 88% dos casos. Dos 267 albergues, un total de 213 teñen lavadora, un 8% máis que en 2010. Ata 183 albergues contan con secadora, tamén un 8% máis que o ano pasado. O prezo medio por lavar é de 3,2 euros e por secar de 2,9 euros. Catro de cada dez albergues dispoñen dunha máquina de auga e refrescos e tres de cada dez de café. Un terzo dos albergues teñen despachos de billetes individuais con chave para deixar as mochilas ou gardar obxectos persoais. Se as instalacións teñen espazo para albergalas axudan a desconxestionar de aveños as habitacións e as propias camas, xa que por costume déixanse as pertenzas sobre as liteiras. Un elemento a mellorar é a altura das liteiras. Polo xeral o espazo entre a cama de abaixo e a de arriba non é suficiente e unha persoa sentada dá coa cabeza no colchón da cama superior.

Seis de cada dez albergues teñen unha cociña e un frigorífico para uso dos peregrinos, similar á porcentaxe do ano pasado, e aumentan un 7% os albergues que serven comidas nun establecemento da propiedade ou no albergue. En 2011 son 106 albergues. Un 86% dos albergues, un 6% máis que en 2010, permiten gardar as bicicletas no interior ou nun almacén ou espazo pechado. A metade dos albergues teñen un teléfono público nas instalacións e soben un 10% os albergues (170) que ofrecen Wi-Fi ou conexión a Internet por medio de computadores privados ou de equipos de pago con moeda. Acceder a Internet en moitas zonas rurais sen cobertura de Galicia será posible grazas a unha empresa de telecomunicacións de Melide, que despregou a infraestrutura necesaria en cada un dos concellos galegos polos que discorre a ruta xacobea máis transitada.

Unha localidade con albergue cada 5,7 quilómetros. Os albergues están situados en 145 poboacións e lugares do Camiño Francés presentes tanto no itinerario oficial como nas diversas variantes existentes na provincia de León e na opción lucense por Samos e por San Xil. Unha media das distancias que hai entre as poboacións con albergue do itinerario oficial (tomouse como referencia a opción de San Xil) establece que o peregrino atopa un aloxamento cada 5,7 quilómetros. A distancia é menor en 2010 debido á apertura de albergues en poboacións onde antes non había, como Villava, Mañeru, Moratinos, Villares de Órbigo, Valdeviejas, Pieros, Lusío, Salceda, etc.